Tijdens onze ceremonie reciteren we steeds de 4 geloftes van de bodhisatva en de tweede gelofte gaat over onze bonno’s: ‘bonno mujin seigan dan’. Dit betekent: hoe talrijk onze bonno’s ook zijn, ik doe de gelofte om ze allen te overwinnen.
Bonno wordt meestal vertaald door passies, emoties. De betekenis van bonno is echter veel ruimer. ‘Bon’ betekent dat wat vertroebelt, ‘no’ datgene dat beroering geeft, datgene dat in ons pijnlijke, onaangename toestanden veroorzaakt.
Meester Deshimaru zei reeds veertig jaar geleden dat de westerse mens niet graag over bonno’s hoort vertellen, hij hoort liever vertellen over de Hannya Shingyo – de sutra van de grote wijsheid.
In het westen spreken we over onze passies als een kwaliteit. In zen vertrekken we van onze bonno’s en beoefenen we zazen vanuit deze bonno’s. Wat vertroebelt onze geest en wat brengt er beroering in onszelf? Wat verhindert er ons om helder de realiteit te beschouwen en dat we met een open bewustzijn in het hier en nu kunnen verblijven?
Hoe moeten we zazen beoefenen in deze wereld van bonno’s? Meester Deshimaru maakte duidelijk dat er niet aan de ene kant de toestand van zazen bestaat, zuiver, verheven en perfect en aan de andere kant onze bonno’s zijn waar alles verduisterd is. Dit beeld is totaal onjuist en dit is de bron van wat we noemen onwetendheid.
We weten allen dat wanneer we in zazen zitten het niet steeds het nirwana is. Er zijn momenten dat het meer de hel is. We worden meestal meegesleurd door onze verlangens, woede, frustraties en we zijn opgesloten onszelf alsof we in een gevangenis zitten. We moeten beoefenen vanuit deze realiteit en alle onderricht is om te leren hoe we beoefenen met onze bonno’s.
Dit is een belangrijk punt en dit is het verschil tussen onze zen beoefening en andere spirituele beoefeningen en andere religies. In vele spirituele beoefeningen is er een duidelijk onderscheid tussen het goede en het kwade. Het kwade dient vermeden te worden en het goede moeten we cultiveren. In zen is dit ook maar we stoppen hier niet. Dit is teveel dualistisch, te evident en de realiteit is iets complexer.
Het eigen aan onze bonno’s is dat het ons vertroebeld en dat we helemaal blind worden. Onze eigen perceptie van onszelf, van de anderen, van de wereld is vertroebeld en gekleurd, of gesloten. Dat zijn onze bonno’s. Het is wanneer onze geest zich sluit en op zichzelf terugvalt.
Tijdens zazen kunnen we bewust worden van dit proces, deze manier van zijn.