Onderbreek de gedachtestroom, wordt bewust van de aanwezige gedachten en kom met je aandacht terug naar jouw houding, jouw lichaam, jouw ademhaling. Kom terug naar een levendige houding, een houding die ademt.
Onze mentale activiteit is zoals een rivierstroom. Wat het gemakkelijkst lijkt is zich te laten gaan in deze stroom, blijkbaar vraagt dit de minste inspanning.
Zazen wil deze stroom niet stopzetten maar wil zich simpelweg onbewogen houden in deze stroom, zonder zich te laten meeslepen. Deze houding vraagt een inspanning, dit vraagt om een juiste spanning, tonus, van het lichaam en van de aanwezigheid. Telkens we ons laten onderhouden door deze stroom worden we hier zo snel mogelijk bewust van.
De twee grootste moeilijkheden die we ontmoeten tijdens zazen zijn de toestanden kontin en sanran.
Kontin is een mentale zwaarte. we zitten in een houding van ontwaken maar we slapen. We dromen. De gedachten volgen zich op, de één na de andere, zoals in onze pré slaap, het moment voordat we echt in slaapvallen. De houding wordt zwaar, de duimen vallen naar beneden, het hoofd valt naar voren, de rug buigt naar voren. Het belangrijkste is om bewust te worden van deze toestand. De dromer weet niet dat hij droomt, de slaper weet niet dat hij slaapt.
We worden terug bewust door in ons lichaam te komen, onze houding te corrigeren: de duimen terug horizontaal plaatsen, de rug te rechten, het hoofd recht zetten en vooral de ogen open te houden. Om ons te helpen kunnen we ons enkele minuten concentreren op het puntje van de neus of op het punt tussen de ogen, op het topje van het hoofd. Kom terug naar je ademhaling en adem met heel het lichaam. Geef terug tonus aan je lichaam.
Sanran is de tegenovergesteld toestand, teveel mentale activiteit, teveel gedachten, de problemen van het moment, de emoties van het moment die we becommentariëren.
Sanran is teveel mentale energie, teveel energie die boven in het hoofd zit, teveel interne spanning. Hier moeten we ook snel bewust van worden, realiseren dat we teveel denken. We komen dan ook terug naar ons lichaam maar meer naar beneden, het contact met de knieën met ons matje. De ademhaling volgen in heel het lichaam.
Sinds de mensheid mediteert of het ontwaken zoekt via de ademhaling, steeds wordt hij geconfronteerd met deze twee problemen. Het enige dat we moeten doen is hier snel bewust van worden en het te corrigeren.
Niet dromen, niet denken maar enkel maar zijn, aanwezig voor alles dat er is.
Meester Olivier Wang Gengh.